Straatnamen I

IJzerzijp (Wolfsveld); Voor ‘Bedrijventerrein Wolfsveld’ werd aanvankelijk gekozen voor straatnamen die refereren aan Brabantse waternamen. ‘IJzerzijp’ en het tegelijk vastgestelde ‘Oerstroom’ doen echter slechts denken aan waternamen. Beide namen wijzen indirect op de sterk ijzerhoudende ondergrond die bijna alle riviertjes en sloten in dit gebied en trouwens op heel veel plaatsen in Gemert-Bakel roestbruin kleuren. Als curiosum zij hier vermeld dat in de tweede helft van de negentiende eeuw vanuit Gemert nogal wat ‘ijzeroer’ werd uitgevoerd naar het Duitse Ruhrgebied. [bron: Harry Slits, Gemerts ijzererts naar Pruisen, in: Gemerts Heem 2010, nr.2] (BW 25-8-2008)

Imhof; Voor het eerste deelplan van ‘bestemmingsplan Paashoef’ werden in 1983 straatnamen voorgesteld die de herinnering in zich droegen van wat het landschap hier voorheen te bieden had. ‘Imme’ is oud-Nederlands voor ‘bij’. Het woord is nog bewaard gebleven in ‘imker’ (=bijenhouder). De imhof is de plaats waar de bijenkorven stonden. (GR 19-5-1983)

Indiëplantsoen; Met de grootscheepse renovatie van de Berglarenwijk in 2007-2008 werd de naam Berglarenplein vervangen door Indiëplantsoen. Na ruim een halve eeuw was het de tijd om ook in het straatnamenbestand van Gemert een herinnering te verankeren aan het feit dat de Gemertse gemeenteraad zich in 1950 unaniem uitsprak voor de opvang van maar liefst 240 Nederlands-Indische gezinnen. ‘Den Haag’ vond dat teveel en schroefde het aantal terug naar 120. Het betrof hier de families van voornamelijk KNIL-militairen uit het voormalig Nederlands Oost-Indië. KNIL stond voor Koninklijk Nederlands-Indisch Leger. Kort na het onafhankelijk worden van Indonesia (1949) werd het KNIL opgeheven en kwamen vele tienduizenden repatrianten terug naar het ‘moederland’, dat de overgrote meerderheid nog nooit had gezien. In Gemert werd druk gebouwd. Naast het oude dorp ontstond een welhaast compleet nieuw dorp op de Berglaren, waar nu ook serieus werk werd gemaakt van een nieuwe parochie en nieuwe scholen. Om de integratie van de nieuwkomers te bevorderen werden de huizen in de nieuwe wijk, en ook die van een aantal straten op de Molenakker, zodanig verdeeld tussen Gemertenaren en nieuwkomers, dat elk Indisch gezin tenminste één Gemerts gezin kreeg als buur. Gemert kreeg in die jaren letterlijk en figuurlijk kleur en het heeft die kleur bovendien behouden. Na alle renovatiewerkzaamheden werd het vroegere Berglarenplein omgedoopt tot Indiëplantsoen. Aan het plantsoen kwamen twee appartementsgebouwen met de namen Insulinde en Nusantara die respectievelijk in het Nederlands en het Maleis betekenen ‘eilandenrijk’. De namen herinneren aan de vestiging van een uitzonderlijk grote groep Nederlands-Indische repatrianten in 1951-1952. [bron over de vestiging en integratie van Indische Nederlanders in Gemert: Robert Armand de Haas, Enkele reis Indië-Gemert, Gemert 2001]. (BW 22-10-2008)

Industrieweg (Wolfsveld); Aanvankelijk was het de bedoeling om de straten in het bestemmingsplan ‘Industrieterrein Peeldijk’ allen de naam te geven van ‘Industrieweg’ voorafgegaan door een rangtelwoord. De ruimtelijke situatie in het gebied bleek zich daar echter bij nader inzien niet voor te lenen. De 1e Industrieweg werd bijgevolg gewoon Industrieweg. (GR 24-1-1974; 8-5-1980; 31-8-1995)

A – BCDEFGHIJKLMNOPRSTUVWZ