Straatnamen A

Abtshof (De Mortel); In 1997 wordt gestart met de aanleg van een woonstraat en de bouw van woningen in het bouwplan “De Sprenk” in De Mortel. Daaraan voorafgaand is de nieuwe straatnaam ingevoerd. De naam verwijst naar Abt Antonius, zijnde de patroonheilige van De Mortel. De kerk in De Mortel is naar hem vernoemd (Heilige Antonius Abt). In dit gebied bezat de parochie vroeger ook enkele percelen. (GR 28-11-1996)

Achterhaag; Vastgesteld bij besluit van 2 maart 1953 en evenals ‘Voorhaag’ vervangen op 30 maart 1962 door De Haag (Zie: de Haag). Bewoners waren niet gelukkig met de benaming ‘Achterhaag’.

Adelaarshof (Elsendorp); De adelaar is één van de elementen die is opgenomen in het dorpswapen van Elsendorp. De rode adelaar is het icoon van Sint-Jan Evangelist, de patroon van de parochie Elsendorp. (BW 22-10-2008)

Alde-Biezenstraat; Tot de inval van de Franse legers in 1794 was Gemert als soevereine Rijksheerlijkheid der Duitse Orde een Vrijstaatje in de Nederlanden, waarover de Hoogmogende Heren in Den Haag geen enkele zeggenschap hadden. De ‘vrijheerlijke‘ rechten kwamen al sedert de periode van de kruistochten toe aan de in 1198 in het Heilig Land opgerichte Duitse Ridderorde. Her en der verspreid door heel Europa had die Orde bezittingen. Zij was niet zoals wel eens wordt gedacht ondergeschikt aan het Duitse keizerrijk. Nee, zij was slechts verantwoording schuldig aan de paus. De Kommanderij Gemert hoorde tot de “provincie” (= Landkommanderij Alden Biezen). Alden Biezen is misschien wel het grootste kasteelcomplex in België, gelegen 15 km ten westen van Maastricht. De in het kasteel Alden Biesen (Belgisch Limburg) zetelende landcommandeur treedt vanaf de dertiende eeuw al op als “Heer van Gemert”. Op het kasteel in Gemert woonde zijn directe plaatsvervanger de “commandeur“. De straatnaam werd door de gemeenteraad vastgesteld op 2 maart 1953. De straten daaromheen uit dezelfde buurtschap zijn vervolgens genoemd naar vroegere commandeurs van Gemert, naar de hoogste functionaris van de Duitse Orde, de grootmeester, en tenslotte naar diens ‘minister van financiën’ de rentmeester. (GR 2-3-1953; BW 22-10-2008)

Amer (Wolfsveld); In 1988 viel het besluit om de uitbreiding van het Bedrijventerrein Scheiweg (thans Bedrijventerrein Wolfsveld) straatnamen te geven die zijn ontleend aan bekende Brabantse waterwegen, ook omdat die waterwegen veelal een relatie hebben (of hadden) met de industrie. Amer, Dieze, Dintel waren de eerste wegen van genoemde uitbreiding. (GR 10-3-1988; 28-2-1991; 28-9-1995)

Amstelgang; Genoemd naar het ‘Huis van Amstel’. Het betreft het pand dat in 1564 werd gesticht door Sieur Peter van Amstel en diens (jonk)vrouw, de (bastaard)dochter van een Gemertse commandeur. In 1618 werd hier een achterkleinkind Jan van Amstel geboren die furore zou maken als ‘zeeheld’. Onder Tromp en De Ruijter bracht hij het tot vice-admiraal. Het pand heeft in de loop der eeuwen verschillende bestemmingen en ook huisnamen gehad. Tot in het laatste kwart van de zeventiende eeuw woonde hier nog steeds een ‘Elisabeth van Amstel’. Haar man was een Coppens en de huisnaam was toen ‘Gulden Cop’. In de achttiende eeuw was het lang Herberg ‘De Ceulsche Carre’. In 1785 tijdens de grote dorpsbrand was het ‘De Secretarije’. Het pand werd flink beschadigd maar kon worden gered. In de negentiende eeuw was het het woonhuis van de grootste textielfabrikant van Gemert, Johan Theodor Prinzen. Tot 1925 woonde er notaris Sprengers. Daarna werd het eerste-klas-pension van het Elisabeth-Gasthuis, vervolgens (helemaal opnieuw maar in dezelfde stijl opgetrokken) Credietbank, Postkantoor en tot in 2011 Kringapotheek ‘t Gasthuis. (BW 22-10-2008)

Anton Coolenstraat; Straatnaam in de schrijversbuurt van de wijk ‘Molenbroek’. In de Nederlandse letterkunde geldt Antoon Coolen (1897 Wylre – 1961 Eindhoven) als één der belangrijkste schrijvers van regionale romans. Veel van zijn werk speelt in de Peel. “Kinderen van ons volk”, staat bekend als de eerste moderne rooms-katholieke roman. (GR 27-7-1967; 24-1-1974)

Arthur van Schendelstraat; Straatnaam in de schrijversbuurt van de wijk ‘Molenbroek’. Van Schendel (1874 Batavia – 1946 Amsterdam) was korte tijd onderwijzer maar wijdde zich na 1902 als schrijver nog uitsluitend aan letterkundige arbeid. (GR 10-2-1972; 24-1-1974 documentnr. G320).

Augusta de Witstraat; Straatnaam in de schrijversbuurt van de wijk ‘Molenbroek’. Augusta de Wit werd geboren als de dochter van een resident op Sumatra in 1864. In 1900 keerde zij terug naar Nederland en werd journaliste en schrijfster. Zij overleed te Baarn in 1939. (GR 10-2-1972; 24-1-1974)

A – BCDEFGHIJKLMNOPRSTUVWZ