1434 dec 7, AKDOG 19, regest 227
AKDOG inv nr 19, regest 227, dd 1434 december 7
GAG 321: Achttiende eeuws afschrift
GAG 322: Zeventiende eeuws afschrift van een vidimus van het Hof van Holland en Zeeland, dd. 1652 Juli 25;
Uit: Dr.Th.C.Enklaar: Gemeene Gronden in Noord-Brabant in de Middeleeuwen (1941); p. 331 – 334, no. 162.
Philips de Goede, hertog van Brabant, verkoopt de Peel en een gemeente bij Gemert aan de landcommandeur van Aldenbiesen en aan wie deze aan den koop deelachtig wil maken tegen een erfcijns en een som ineens.
Philips, bij der gratien Godts hertoge van Bourgoingnen, van Lotringe, van Brabant ende van Lymborch, greve van Vlaendren, van Artois, van Bourgoignen palatijn, van Henegouwe, van Hollant, van Zeelant ende van Namen, marckgreve des heylichs Rijcx, heere van Vrieslant, van Salins ende van Mechelen, doen cond alle dengeenen, die desen brieff sien off hooren lesen, nu sijnde ende naemaels wesende, dat wij met goeden rijpen rade, ierst daer (op) (1) gehadt mit onsen lieven ende getrouwen cancellaer ende anderen van onsen raede, Peteren van der Eycken, gecommitteerde t’onsen ontfange generael van Brabant, ende den meesteren van der camere van onsen reeckeningen te Bruessel, om onsen orber ende proffijt, die daeraen sijn gelegen, naedat wij den Pedel ende die gemeynte, ons toebehoorende, hieronder beschreven, hadden doen veylen mit kerckgeboden te willen vercoopen dengeenen, die ons meest daerom soude willen geven, hebben vercocht wettelijck ende wael in titule van wettige vercoope onsen waelgeminden heer Dierick van Bergenhusen (2), lantcommandeur der baillien van den Biessen, Duytschen Ordens, heere tot Gemert, ende dengenen, die hem gelieven sal desen coop met hem deylachtich te maecken, ende hoeren nacomelingen, alle den Pedel ende die gemeynten, gelijck hen die strecken van de Stegeberghs pael, staende op dat oort van der heerlijckheyt van Ghemert, lijndrecht op totten lande van Cuyck, alsoo wederom langs t’selve lant van Cuyck totten lande toe van Herpen, vandaer totten pael boven der capellen boven Hanelt, vandaer totten pael van Wolfsbosch by den waterlaet, geheiten die Zijp, vandaer totten pael opten Mommenberch ende alsoo weder aen den Stegeberghs pael, gelijck wij hen die zelen doen bepaelen, om die te hebben ende dierre (3) te gebruycken eeuwelijck ende ommermeer op eenen erffchyns van vijftich ouden conincx grooten Tornoyse, ons ende onsen erven ende nacomelingen, hertogen ende hertoginnen van Brabant, in handen ons hoers rentmeesters van den Bosch, in der tijt wesende, jaerlijcx op sinte Bavendach daeraff te betaelen, ende om die somme van sessehondert gulden Peters onser munte, die sij tot voorlieven t’onsen behoeff daeraff betaelt hebben in handen des voors. Peters van der Eycken, die ons schuldich sal wesen daeraff goede reeckeninge ende bewijsinge te doen; boven welcken erffchijns ende sommen, te voorlieven daeraff gegeven, die voors. lantcommandeur ende sijne bruederen gemeynelijck sijns godtshuys van den Biessen in onser stadt van Tricht hen oock verbonden hebben voir hen ende hoeren nacomelingen alle jaer opten dagh, dat wij in onsen stadt van Loeven over heer en.de prince ons lants van Brabant worden ontfangen, te weten opten vijffsten dach der maent van October, alsoolange als wij in desen werelt selen leven, voor die zalicheyt ende welvaert van ons, onser gemynder (4) gesellinnen der hertoginnen, Karle, onsen zoon, ende onsen gemeynen landen te singen in hoerre kercken in den hoogen coer aldaer eene misse van den heiligen Geest alsoo feestelijck ende met allen alsulcken solempniteyten van licht, ornamenten ende geluyde van clocken, als men opten heyligen Pinxstdage den dienst Godts aldaer gewoonlijck is te doen, ende naedat wij bij der gehenckenisse Gods van leve ter doot comen selen wesen, alle jaer opten dagh van onsen verscheyden in de stadt van derselver missen van den heyligen Geest onse jaergetijde eeuwelijck ende emmermeer feestelijck te doen, te weten met een gesongender missen ende commendacien ende des daegs daertevooren vi(gi)lien (5) met allen alsulcken solemniteyten van lichte, ornamenten ende geluyde van clocken, als men op Alrezielendagh den dienst Gods aldair gewoonlijck is te doen; van denwelcken sy ons gegeven hebben hoeren open besegelde brieven in behoorlijcke forme, mits denwelcke die voors. Lantcommandeur, heere tot Gemert, ende diegene, die hem sal gelieven des coops mit hem deylachtigh te maecken, ende hoeren nacomelingen ende niemant anders den vors. Pedel ende gemeynten selen hebben, houden ende besitten eeuwelijck ende emmermeer ende dies gebruycken, als hen dat best sal genoegen, behoudelyck ons daerop alle bedrijff van heerlijckheden ende alle alsulcke boeten, broecken ende forfayten, als daerop vail en selen, om bij onsen officieren bedient te werden, gelijck tot desen dage toe gewoonlijck heeft geweest; ende opdat sij den voors. Pedel ende gemeynten te (6) vredelijcker selen mogen gebruycken ongestoort van hoeren naebuyren, soo hebben wy hen gegonnen ende verleent, gonnen ende verleenen mits desen brieve, dat sy selen hebben eenen scutter, dien (7) sij selen presenteren onsen schouthet van Pedelant, in der tijt wesende, die dien dan terstont sal moeten eyden, d’welck wy hem bevelen alsoo te doen sonder wederseggen om van onsen wegen te schutten ende te panden alle de vremden beesten, die hy opten voors. gemeynten sal bevinden, over vyff schellingen zwarter Tornoyse, den ouden grooten voor sesthien penningen gereeckent, alsoo dicke als hij se daerop sal vinden; ende dieselve vijff schellingen oude groote selen ons ende onsen voors. nacomelingen toebehooren ende betaelt werden in handen ons voors. schouteten van Pedelant, in der tijt wesende, behoudelyck dat die schutter van synen dienst ende loon ierst daeraff sal werden vergouden; ende alst hen gelieft dien scutter aff te setten, soo selen sy eenen anderen onsen voors. schouten presenteren, die wy willen, dat dien gehouden sy te eyden, alsoo dicke ende menichwerven, alst sal geboeren; van welcken voors. Pedel ende gemey(n)ten wij hen geloven warant te wesen tegen elckermallich t’eeuwigen dage sonder argelist; ontbieden daerom ende bevelen onsen drossethet ende rentmeester generael off gecommitteerden t’onsen ontfange generael van Brabant, onsen schoutet ende rentmeester van den Bosch, onsen schouthet van Pedelant ende allen onsen anderen ambachteren (8), richteren ende dienaeren ende hoeren stedehouderen, nu synde ende namaels wesende, ende allen anderen, dien dat aengaen mach, dat sij den voorgemelten lantcommandeur, heere tot Gemert, ende dengenene, die hem sal gelieven, des vers. coops mit hem deylachtich te maecken, ende hoeren naecomelingen des Pedels ende der gemeynten voors. rustelyck ende vredelijck doen ende laeten gebruycken sonder hen daertegen eenigen hinder, moeyenisse off letsel te doen off te laeten geschien in eeniger manieren; ontbieden voort ende bevelen onsen voors. rentmr van den Bosch, dat hij den voors. erffchyns van vyftich ouden grooten tot eeuwigen memorie registrere ende (9) schrive in onsen chynsboecken ende rolyen, om ons van jaeren tot jaeren daeraff reeckeninge te doen, alsoo behooren sal. Ende omdat wij willen, dat die voors. Pedel ende gemeynten den voorgemelten lantcommandeur, heere tot Gemert, ende dengenen, die hem sal gelieven, dies mit hem deylachtigh te maecken, ende hoeren nacomelingen t’ewigen dage blyve in der manieren bovengeschreven, soo hebben wy des t’oirconde voor ons, onsen erven ende nacomelingen, hertogen ende hertoginne van Brabant, onsen segel aen desen brieff doen hangen. Dit was gedaen in onse stadt van Bruessel opten sevensten dagh der maent van December int jaer ons Heeren dusent vierhondert vierendedartigh.
Bij mijnen heeren den hertoge, daerbij waeren van sijnen raide ghij Raes, heeren van Heverle, Willem, borchgrave van Montenaken, heere Jan die Hertoge, ridder, ende Henric Magnus. Dynter (10).
1) Deze verbetering is naar het achttiende-eeuwsche afschrift, bewaard in het Rijksarchief in Noord-Brabant, Gemeente-archief van Gemert, Iste afd.,no.lO.
2) Hs.: Betgenhusen.
3) Het achttiende-eeuwsche afschr. heeft hier: derren.
4) Hs.: gemeynen; deze verbetering is naar het achttiende-eeuwsche afschrift
5) Ook deze verbetering stamt uit dezelfde bron als de vorige.
6) Hs.: de; ook deze emendatie is aan het achttiende-eeuwsche afschrift ontleend.
7) Dit woord staat in het hs. tweemaal.
8) Hs.: ambachtsheeren; deze emendatie is ook naar het achttiende-eeuwsche afschrift.
9) Hs. registrerende. Het achttiende-eeuwsche afschrift heeft: registren ende.
10) Deze naam is later bijgeschreven. Het achttiende-eeuwsche afschrift heeft: De Dynter.