Hendrik van Wassenaar
Landcommandeur van Biesen en vorst van Gemert 1690-1709. Hij is bij iedereen geliefd. Zijn hart rust bij de kerk in Handel.
Hendrik van Wassenaer is de zoon van de internationaal geroemde zeeheld Jacob van Wassenaer tot Warmond, stammend uit een vermogend oud-adellijk Hollands geslacht. De sympathie van zijn vader voor de geuzen zou zijn getemperd door zijn echtgenote(n). ”Tot hun opmerckelijk achterdeel”, zo wordt geschreven, voedt hij zijn kinderen katholiek op. Hun hoge aanzien zal er overigens niet door worden geschaad. Vader Jacob biedt in tijden van geloofsvervolging bescherming aan onderdrukten. Mogelijk ligt hier de grondslag voor de ruimdenkendheid en tolerante houding van zijn nageslacht.
Op 15-jarige leeftijd wordt zoon Hendrik al voorbestemd voor de Duitse Orde. Hij studeert aan de Universiteit in Keulen, rondt in 1663 zijn noviciaat af in de grootmeesterlijke residentie te Mergentheim en krijgt wel als advies ‘instructies strikter na te leven’. Al vroeg heeft hij een band met Gemert. In zijn 19de levensjaar krijgt hij hier op 2 juli 1663 de ridderslag. Debet daaraan is zijn oudere halfbroer Jan, baron van Wassenaer tot Warmond, die zich voor het soevereine Gemert bij de Staten-Generaal met 20.000 rijksdaalders borg stelt.
In 1664 moet Hendrik bij de Duitse Orde tegelijk met de één jaar jongere broer Filips voldoen aan het verplichte ‘exercitium militare’. Het wordt een krijgstocht in Hongarije. De Turken worden verslagen maar zijn broer sneuvelt. Hendrik keert nooit meer terug naar het slagveld wegens zijne ‘Hongaarse ziekte’. De grootmeester legt er zich bij neer. In 1667 — Hendrik is dan 24 jaar — wordt hij benoemd tot commandeur van Gruitrode. Voor de Duitse Orde ontwikkelt hij zich als een diplomaat met gezag. Nauwe relaties onderhoudt hij met hooggeplaatsten uit de Verenigde Provincies, onder wie admiraal Cornelis Tromp, de prinses van Oranje en leden van de Staten van Holland. Als hij in 1684 promoveert tot commandeur van het vrije Gemert en in 1690 tot landcommandeur van Biesen, komt dat goed van pas.
De Van Wassenaers zijn van huis uit vermogend én kunstminnend. Hendrik stimuleert in Gemert de orgelbouw en schenkt de kerken van Gemert en Handel een orgel. Tegenover de Latijnse School vindt bij Mathijs Verhofstadt het Hollandse Barokorgel zelfs zijn ontstaan. En in 1700 geeft Hendrik de Hollandse meester Romeijn de Hooghe opdracht om gravures te maken van alle commanderijen van Biesen.
Bij zijn overlijden in 1709 te Alden Biesen blijkt hoe geliefd hij was. In zijn lijkrede staat ‘zijn onderdanen vreesden hem niet als Heer maar vereerden hem (…) als een Vader’. Per testament beschikt Hendrik dat zijn hart moet worden begraven in de kapel van Onze Lieve Vrouw te Handel. De zerk is gaaf bewaard.
Meer informatie: