Gemertse inbreng tijdens het Rampjaar?
S i m o n va n We t t e n
Op 22 september 1672 bericht de Oprechte Haerlemsche Courant, die we gezien de naam toch echt wel moeten geloven, over Franse legeractiviteiten die mede gedwarsboomd werden door… Gemert!
U weet het, 350 jaar geleden was het volk redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos. We werden immers door vier landen aangevallen. Nou ja, door twee stadstaatjes, Munster en Keulen, op zee door de Engelsen en vanuit het zuiden door de Fransen. Het was een echt rampjaar. De Fransen waren, met 2000 man aan troepen, blijkbaar van plan een ‘entreprise’, een onderneming of aanval op Heusden uit te voeren. Ze waren al gevorderd tot een ‘zeker redout(e)’, een schans en torenwerk genaamd Berkof. Dat zou blijkbaar de uitvalsbasis voor de verrassingsaanval op Heusden zijn. Maar op dat moment zijn ‘die van Gemert’ (de Heusdenaren?) door ’t Canon’ gewaarschuwd. De Fransen zijn daarop geretireerd, hebben zich dus teruggetrokken. Tja, een uiterst leuk weetje, maar er blijven wel wat vragen over. Bijvoorbeeld: waar bemoeide Gemert zich mee? Waarom sjouwden Gemertenaren met een kanon door Brabant en brachten we zodoende onze neutraliteit niet in gevaar? Of hebben ze een beschikbaar exemplaar aldaar gebruikt? En die Berkofschans, waar lag die? In de buurt van Heusden aan de Maas? Toch niet Heusden bij Asten? Nee, dat is geen vestingstadje. En er staat wel ‘die van Gemert’, maar zijn dat ook echt mensen uit de Commanderij Gemert? Vragen, vragen, vragen, maar we hebben nu een antwoord. Dat voelt altijd als een kleine ramp… Bij de afbeeldingen treft u de voorpagina van de krant aan, en ook de uitsnede van het geciteerde berichtje op pagina 2 van de krant, met de transcriptie. Met dank aan Ben van den Berg, die het krantenbericht aantrof.
Fotobijschrift:
Het graf van Willem van Schijndel. (Foto Cas Jamin)