GH 2022-2 Aanvulling Gemerts Woordenboek
Wim Vos
Bij opruiming van een aantal ongedateerde aantekeningen vond ik nog een aantal woorden die ontbraken in het GWB 2017. Ik denk dat de meeste van Jo van den Elzen-van Berlo zijn. Zoals gebruikelijk in Gemerts Heem zijn de nieuwe lemmata in dezelfde vorm gegoten als de lemmata in het Gemerts Woordenboek 2017 t.b.v. een gemakkelijke digitalisering later. Hier wederom een woord van dank aan Harry Slits voor zijn uiterst nauwkeurige, maar ook zeer tijdrovende correctie van dit artikel en voor een aanvulling.
Gímmers – Nederlands
allejízzes
bw: allemachtig. As ge iemes allejízzes hárd tígge
z’n kónt skupt, dan vuult ie’t.
aojterínhaole
ww overg (vormen, zie haole/ haale, h. aojteríngeháld):
uiteenhalen. Wan ròtzooj èn naw moet ik ’t
aojterín zien te haole.
dónderjaoge
ww onoverg (h. gedónderjaogd): herrie maken.
Wa laoge ze wír te dónderjaoge, we kózze mekaor
nie íns verston.
froewzel
m ev/mv -s verkl -ke: randje (gerimpeld) aan een
kledingstuk.
froewzele
ww overg (-t, -de, h. gefroewzeld): aanrimpelen
(naaistersterm). Ik wil ’n stuk án die jepón zétte,
dus ik zal moete froewzele.
kaër
m ev/mv kírre(s): Alle kírres (:altijd) as ie veul
gezoopen hé, lùpt ie óvveral teege. ’t Moet ’r evél
’ne kaër van kòmme: het zal er later toch een
keer van moeten komen.
kerázzie
v ev/geen mv: durf, geestdrift, moed. [Opm: <Fr.
courage]. Haj hé kerázzie zat vùr dè gevaorlek
wèèrk. Án kerázzie kömt ie nie tekòrt.
pèùjtweer (pèùtweer):
o ev/geen mv: zwaar regenweer. Mí dè pèùjtweer/
pèùtweer worde zééjknat óp de fiets.
pratte
ww onoverg (uitsl infin): 4. sudderen, zacht pruttelend
koken. ’t Aëte stí már wa te pratte, want
de káchel braandt nie dùr. 5. druilen, zachtjes
regenen. Wan weer vendaog; d’n állengen dág
stíg ’t már wa te pratte.
sechrientje
o ev/mv -s verkl: zoetje, sacharinetablet. Weelde
’n sechrientje òf saoker in oewen teej?
tíggenán
bw van plaats: tegenaan. ’t Góng ’r hárd tíggenán.
wíwer
m ev/mv -s: weduwnaar. (Cynische opmerking van
een voorbijganger aan een schaars verlicht huis:)
Dor lí zeeker ’ne wíwer óp stèèrve: er woont zeker
een eenzaam iemand.
zwiemele
ww onoverg (-t, -de, h. gezwiemeld): (v.e. mens,
eend:) (waggelend) lopen. Haj waor zo zat dè ge
’m zaogt zwiemele.
Nederlands -Gímmers
aanrimpelen: froewzele
allemachig: allejízzes
altijd: aald, aaltejd, alzelaëve, (zie kaër), steeds,
steevaast
druilen: pratte 5
durf: dèùrf, kerázzie, moewd
geestdrift: affensossie, kerázzie
herrie maken: dómmieneere, dónderjaoge, limmeneere
koken (zacht pruttelend): pratte 4
later: ( zie kaër)
lopen (waggelend -): maanzele, zwiemele
moed: dèùrf, kerázzie, moewd
randje (gerimpeld, aan kledingstuk): froewzel
regenen (zachtjes): pratte 5
regenweer (zwaar -): pèùjtweer, pèùtweer
sacharinetablet: sechrientje
sudderen: pratte 4, zoelie-je
tegenaan: tíggenán
uiteenhalen: aojterínhaale, aojterínhaole
waggelend lopen: maanzele, zwiemele
zoetje: sechrientje