GH-2021-01 Rodkèpke
W i m Vo s
Rodkèpke ‘r Waor ‘s ’n haël liejf dùrske. Iederaën die heur ánkeek mòs wél van ‘r haawe, vùral heur grotmoeder, die már nie kós bedénke wa ze ’t kénd allemol zò gaëve.
Óp ‘ne kaër gaf ze heur ’n kèpke van rooj flewaël èn umdè ‘t heur zo liejf stón èn ze noojt nie mír iejt anders óp wo, worde ze vort elaën már Rodkèpke genuumd. Óp ‘ne goejen dág zí heur moeder: ´Kiek ’s Rodkèpke, hiejr hédde ’n stuk taort èn ’n flés wejn, bréng die ’s no oopoes. Ze is ziejk èn sukkelt èn ’t zal heur goewd doen. Go naw már no d’r toew vùrdè ’t te wèèrm wort èn blie óp d’n hárde wég, anders vaalde èn dan véélt de flés kepòt èn dan hé oopoe ‘r òchèèrm nòg niks án. Èn as ge d’r kaomer in got, vergít dan nie um d’r goejendág te zégge.’ ‘Ik zal án alles dénke, moeder’, zí Rodkèpke, èn gaf heur haand ‘róp. Már heur grotmoeder wonde in de Wólfsbòs, ’n haël ánd baojte de Gímmerse straot. Toew Rodkèpke ’t bòs in liejp, kwamp ze de wòlf teege. Rodkèpke wis nie dè dè ’n ónrangs bíst waor èn had ‘r híllemol gínne skrik af. ‘Goejendág Rodkèpke’, zít ie. ‘Goejendág wólf’, zí Rodkèpke. ‘Wor moete al zo vruug hén, Rodkèpke?’ ‘No óns oopoe. ’Wa hédde ònder oewe skòlk?’ ’n Stuk taort èn ’n flés wejn, we hébbe gistere taojs gebákke – óns oopoe is aawd èn sukkelt èn óns moeder daocht dè ’t heur goewd zò doen.’ Wor wont állie grotmoeder, Rodkèpke?’ ‘Nòg ’n ketierke wejter ’t bòs in. D’r heuske stí ónder die driej grooëte ééjkebaojm, baj die házzelnoote héég, dan zaalde wél weete wor ’t is,’ zí Rodkèpke.
De wólf daocht baj z’n aajge: dè joong hups ding zò ’n mals hèpke vùr me zén èn me bítter smaoke as dè aaw wejf; as ik ’t slim ánlég, krieg ik ze bèèj wél. Haj blíf dùrrem ’n hòrtje nívven ‘r looëpe èn zí toew: ‘Hédde die skon bloeme gezien, Rodkèpke, die hiejr óvveral ston? Worrem kiekte nie um oew hén? Ik gelaojf dè ge nie íns hùrt hoe skon die vuggelkes zinge? Ge lopt zo stejf lejkòf ge no skool got èn ’t is evél zo skon hiejr in ’t bòs.’ Rodkèpke keek ’s um dùr hén èn toew ze ’t zónleecht dùr de tákke van de baojm zág skeene èn òvveral skon bloeme zág ston, daocht ze: As ik vùr óns oopoe ’ne skonnen bòs bloeme meeneem, zal dè d’r aleecht pleziejr doen. ’t Is nòg vruug èn ik kòm wél óp tejd. Ze góng dus van de pad af ’t bòs in èn góng bluumkes plukke. Toew ze ‘r ’n pár geplukt ha, méénde ze dèt ‘r wejteróp nòg skonner stònne èn liejp ‘rhín èn góng deeger wejter ’t bòs in. Már de wólf liejp rèècht no ’t haojs van de grotmoeder èn klòpten án. ‘Wie is daor?’ Rodkèpke’, oopoe, ik kòm oew ’n stuk taort èn ’n flés wejn bránge. Doe már gaow oope.’ ‘Daw már óp de klénk, kénd,’ riejp de grotmoeder. ‘Ik bén te kwèps um óp te ston.’
De wólf dawden óp de klénk èn liejp zónder ‘n woord te zégge no de béddekoets van de grotmoeder èn fraot heur álleng óp. D’rnoo tròk ie d’r klaër án, zétte d’r slaopmuts óp, góng in d’r bédstee ligge èn tròk de gerdénge deecht. Rodkèpke ha nòg veul maër bluumkes geplukt èn toew ze d’r zovvel baj mekaor ha, dè ze ze host nie mír draoge kós, daocht ze ‘r iníns wír án dè ze no oopoes moes èn dí án. Ze vóng ’t wél aoreg dè de vùrste deur oope stón èn toew ze d’n hèrd binnekwamp, leek alles zo aoreg èn ze daocht: Worrem héb ik aajgelek zonne skrik vendaog, anders gaow ‘k evél ok gaër no óns oopoe? Ze riejp: ‘Goejemèèrge, oopoe’ már kríg gín ántaol èn ze liejp dùrrem no de bédsteej èn skof de gerdéngen oope. Dor laog heur grotmoeder èn ze ha d’r slaopmuts óvver d’r gezeecht getròkke èn zaog ‘r haël aoreg aojt. ‘Wa hédde gaj grooëte orre, oopoe.’ ‘Die héb ik um aw bítter te kanne hèùre.’ ‘Wa hédde évvel grooëte ooëge,oopoe.’
‘Die héb ik um aw bítter te kanne zien.’ ‘Wa hédde grooëte haand, oopoe.’ ‘Die héb ik um aw bítter te kanne vatte.’ ‘Már oopoe, wa hédde gaj ‘ne skrikkele grooëte mónd.’ ‘Die héb ik um aw bítter óp te kannen fraëte.’ Èn kwèllek ha de wólf dè gezíd òf mí ‘ne spróng waor ie de béddekoets aojt èn fraot Rodkèpkes álleng óp.
Toew de wólf z’ne zin gekríggen ha, góng ie wír in de bédstee ligge, viejl in slaop èn begós hárd te snörke.
Krèk toew kwamp de jaoger vùrbaj èn haj daocht baj z’naajge: Wa snörkt dè aaw weefke, ik moet evél ’s gon kiejke òf ze iejt mekeert. Haj liejp d’n hèrd in èn zaog de wólf in de bèddekoets ligge. ‘Zooë, béénde gaj hiejr, aawe skóft,’ zít ie. ‘Ik héb al laang no oew gezaocht.’ Haj wo krèk z’n gewaër ánlégge toew ‘t ‘m iníns inviejl dè de wólf ’t aaw weefke wél ’s ópgefraëte kós hébbe, már, bedaocht ie toen, miskien kan ik ‘r evél nòg rèdde. Haj skoot dùrrem nie, már viejt ’n skaër èn begós de slaopende wólf z’ne pèns oope te knippe. No ’n pár knippe kwamp ’t rooj kèpke te vùrsking.
Nòg ’n pár knippen èn ’t dùrske spróng ‘raojt èn riejp: ‘Wa bén ik verskoote, wa waor ’t tòch dónker in d’n baojk van de wólf.’ ’n Hòrtje ternoo kwamp de aaw grotmoeder ‘r ok nòg lívvend aojt, már ze kós kwèllek mír aojme. Rodkèpke hálde toew rap ’n pár grooëte staën èn veulde dormí de pèns van de wólf. Toew ie wákker skoot, wot ie ewéglooëpe, már de staën waore zo zwaor, dèt ie mee nírviejl èn kepòtgóng.
Toew waore ze alle driej haël blééj. De jaoger viejt ’t vèl èn góng ewég. Grot-moeder aot ’t stuk taort óp èn drónk van de wejn die Rodkèpke vùr heur meegebraocht ha èn ‘t bekwam ‘r grif, már Rodkèpke daocht: ‘Naw gou ‘k noojt nie mír elínneg van de wég af èn ’t bòs in, as óns moeder me dè verboojen hé.’
‘r Wort ok vertééld, dè óp ‘ne kaër, toew Rodkèpke wír ’n stuk taort no oopoes bránge moes, ‘nen andere wólf ‘r ánsprook èn ‘r van de wég af lòkke wo. Rodkèpke pies dízze kaër wél óp èn blíf óp de goeje pad èn vertéélde oopoes dè ze ‘ne wólf teegegekòmme waor, die heur goejendág gezíd ha, már d’rbaj haël vraët aojt z’n ooëge keek. ‘As ’t nie óp de grooëte wég gewíst waor, hád ie me zeeker ópge-aëte, oopoe.’ ‘Hé már gínne skrik’, zí de grotmoeder, we zalle de deur óp slòt doen, dan kan ie ‘r nie in.’ ’n Hòrtje ternoo klòpte de wòlf án èn riejp: ‘Doe már gaow oope, oopoe, ik bén Rodkèpke èn ik kom oew ’n stuk taort bránge.’ Ze hiejle d’raajge haël stil èn dín de deur nie oope. De vraëte wólf liejp toew ’n pár kírres um ’t haojs hén èn spróng mí de lééste óp ’t dak, want haj wo waachte tòt Rodkèpke saoves óp haojs án zò doen um ‘r dan in d’n dónkere noo te slaojpe èn óp te fraëte. Mar de grotmoeder begreep wat ie van plan waor. Vùr ’t haojs stòn ’n grooëte stínne put èn ze zí tíggen ’t dùrske: ‘Vat dien ímmer, Ròdkèpke, dor héb ik gistere waorst in gekokt, èn goj ’t waorstwátter doraojt in de put.’ Èn Rodkèpke goot ’t waorstwátter in de put, zodè ’t putwátter lèkker begós te raojke.
De waorstlucht kwamp in de wólf z’n neus èn haj snof èn snof èn loewrde èn rékte z’ne nèk nèt zo laang aojt tòt ie z’naajge nie mír óvveránd kós haawe èn no beneeje gleej, van ’t dak af, de put in èn verzoop. Már Rodkèpke dí blééj óp haojs án èn niemes dí heur wa.
Vertaling in het Gímmers door W.J. Vos (2021). Uit: Sprookjes van Grimm, Deel II, Roodkapje, p.5- 9; Nederlands van Nico de Rost; Uitgeverij Het Spectrum, Utrecht/Antwerpen