Court, Paulus E.A. de la (1760 - 1848)

landdrost – tweede kamerlid

 

Jhr. Mr. Paulus Emmanuel Antonie de la Court, geb. te Gemert 24 december 1760, overl. te Oostelbeers 5 april 1848, was de zoon van Mr. Petrus Adrianus de la Court, drossaard 1) en scholtus 2) van de Vrije Heerlijkheid Gemert en zijn moeder Maria H.E. van der Gheest. Na de lagere school studeerde Paulus van 1772 tot 1776 aan de Latijnse School in Gemert.

Na zijn rechtenstudie aan de universiteit van Leuven voltooid te hebben, vestigde hij zich als advocaat te ’s Hertogenbosch. Hij verenigde zich, evenals geheel het generaliteitsland Brabant, met de omkering van 1795, al was hier van animositeit tegen den stadhouder weinig sprake. Men wenste slechts aan de onwaardige behandeling, die de Generaliteitslanden sinds 1648 ondergingen, een eind gemaakt te zien en dit is in den loop van 1795 geheel gelukt.

De la Court werd 27 januari 1796 tot lid der Nationale vergadering gekozen, echter niet in Brabant maar in het district Zalt-Bommel. Eerst bij de verkiezingen op 2 augustus.1797 ging hij over naar het district ’s Hertogenbosch. Hij was van den aanvang af een gematigd man; na den staatsgreep van 22 januari 1798 weigerde hij de verklaring van afkeer van het stadhouderschap, het federalisme enz., die van de leden gedeisd werd, te tekenen. Hij werd dus uitgesloten van het lidmaatschap. Hij hield zich lang van de politiek afzijdig, maar werd eindelijk in de plaats van iemand, die de benoeming niet had aangenomen, bij besluit van koning Lodewijk van 12 oktober 1806 benoemd tot lid van het Wetgevend Lichaam.

Bij de instelling der landdrosten door dezen vorst, in navolging der préfets in Frankrijk, werd de la Court 8 mei 1807 tot landdrost van het departement Brabant benoemd. Hij bleef dit tot aan de annexatie van dat departement als gevolg van het verdrag van Parijs van 16-19 maart 1810, toen 23 april d.a.v. N. baron Fremin de Beaumont tot préfet van het nieuwe departement Bouches du Rhin benoemd werd. In mei gaf de la Court het oostelijk deel van Brabant aan dezen, het westelijk deel aan den préfet van Antwerpen over.

Kort daarna werd hij benoemd tot thesaurier-generaal van het departement Bouches du Rhin, tot wat ook het deel van Gelderland bezuiden de Waal behoorde. Na de bevrijding werd hij in 1814 in dezelfde betrekking benoemd, en tevens tot administrateur van ’s Rijks schatkist, nu voor de herstelde provincie Brabant, na de vereniging met België Noord-Brabant geheten.

De la Court was 7 juli1829 regeringskandidaat tegenover het aftredend lid van Sasse van IJsselt, maar terwijl een medestander der regering herkozen werd, werd ook van Sasse herkozen, terwijl de andere medestander der regering vervangen werd door een tegenstander.

Hij werd door den raad van ’s Hertogenbosch op 1 juni 1830 tot lid der Provinciale Staten van Noord-Brabant gekozen en door zijn medeleden 4 oktober 1831 tot lid der Tweede Kamer.

Hij beijverde zich voor het welzijn van de boerenbevolking en wilde dat ten behoeve van hen woeste gronden in Brabant werden ontgonnen. Op hoge leeftijd maakte hij nog plannen voor de ontginning van De Peel. De 81-jarige De la Court publiceerde in 1841 nog zijn plan “De Peel, en bedenkingen over denzelve”.

Hij behoorde tot de conservatieve partij en ging meestal met de regering mede. Bij de voorstellen tot grondwetsherziening in 1840, waarvan het enige belangrijke was de invoering der ministeriele verantwoordelijkheid, drukte hij zijn dankbaarheid daarvoor aan de regering uit. Zijn medeafgevaardigden uit Noord-Brabant op een na waren van een tegenovergesteld gevoelen, en achtten de voorstellen onvoldoende. Bij zijn periodieke aftreding tegen oktober 1841 verzocht hij voor een herkiezing niet in aanmerking te komen en werd hij op 8 juli te voren vervangen.

Hij was eigenaar van de kastelen Onzenoort onder Nieuwkuik en Baasterhoef onder Oostelbeers. Hij werd in 1823 in den adelstand verheven.
Zwager van Jhr.Mr. Gerardus Andreas Martinus van Bommel lid Wetgevend Lichaam (1801-1805), lid Staten-Generaal, lid Tweede Kamer (1814-1828)
Grootvader van Jhr. Victor Eugène Louis de Stuers, lid van de Tweede Kamert (1901-1906)

Hij schreef: Over de redenen waarom in ons gemenebest zeer vele gronden onbebouwd blijven liggen (’s Hertogenbosch 1802).

paulus de la court

Bron: Ramaer in Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek (NNBW) Deel 8, blz  324 Gemerts Heem 1991-3/4, pag. 95-100 door Sjang Hoeymakers

1) Een landdrost of drossaart was een Nederlands bestuursambtenaar die een gebied bestuurde dat niet gemeentelijk ingedeeld was.

2) De schout of scholtus (Lat, sculetus, Schult, Schulte, Schultheiss) was het hoofd van het dorpsbestuur een schoutambt vanaf de hoge middeleeuwen. Ook kon de schout de voornaamste bestuurder zijn binnen een heerlijkheid; hij werd dan aangesteld door de heer om in diens naam te handelen.

Uit zijn stamboom:

IV.3 Petrus Adrianus de la COURT, gedoopt op 02-03-1725 te Hasselt, overleden op 20-10-1792 te Gemert op 67-jarige leeftijd.
Gehuwd (1) op 32-jarige leeftijd op 04-02-1758 te Velp bij Grave met Maria Henrica Elisabeth van der GHEEST, 37 jaar oud, gedoopt op 19-11-1720 te Velp bij Grave, overleden op 05-10-1765 te Gemert op 44-jarige leeftijd, dr. van Anton Josephus van der Gheest, dijkgraaf en Maria Schott Gehuwd (2) op 48-jarige leeftijd op 21-09-1773 Echtgenote is Maria Anna van GEMERT, geboren ca 1725 Overleden op 6-05-1812 te Gemert, dr. van mr. Martinus van Gemert en Helena van der Cruysse.

Uit het eerste huwelijk:

1. Aloysia   Petronella Joanna de la COURT, gedoopt op 17-10-1758 te Gemert, overleden op 19-05-1848 te ’s Heerenberg (Bergh) op 89-jarige leeftijd.
Gehuwd op 23-jarige leeftijd op 05-08-1782 te Hasselt met Josephus Bernardus de STUERS, 38 jaar oud, gedoopt op 09-04-1744 te Turnhout, overleden op 15-08-1811 te ’s Heerenberg op 67-jarige leeftijd.

2. Lambertus Josephus Joannesw de la COURT, advokaat   en schepen te Roermond, gedoopt op 20-11-1759 te Gemert, overleden in 1798.

3. Paulus Emmanuel Antonius de la COURT (zie V.4).

4. Maria A J de la COURT, gedoopt in 1762, overleden in 1765.

Uit het tweede huwelijk:

5. Aldegondis Helena de la COURT, gedoopt   op 23-06-1774 te Gemert, overleden op 10-03-1809 te Helmond op 34-jarige leeftijd.
Gehuwd ca 1800 met Petus J COOVELE, gedoopt ca   1774, overleden in 1832

6. Paulina Mechtildis de la COURT, gedoopt op 25-03-1779 te Gemert, overleden op 19-01-1839 te Gemert.
Gehuwd (1) ca 1805 met Arnoldus H GRASSENS, geboren ca 1775, overleden in 1815.
Gehuwd (2) op 39-jarige leeftijd op 31-10-1818 te Gemert met Cornelis RENTENIER, gedoopt ca 1775 te Hoog Karspel, overleden op 1-06-1837 te   Gemert, zn. van Jan Rentenier en Geertje Bakker

V.4 Paulus Emmanuel Antonius de la COURT, gedoopt op 24-12-1760 te Gemert, overleden op 05-04-1848 te Oostelbeers op 87-jarige leeftijd.
Gehuwd op 33-jarige leeftijd op 27-01-1794 te ’s Hertogenbosch met Maria Johanna Theresia van BOMMEL, 27 jaar oud, gedoopt op 13-10-1766 te Leiden (getuige(n): Maria Joanna Verkamp en Michael van Bommel), overleden op 17-08-1814 te ’s Hertogenbosch op 47-jarige leeftijd, dr. van Joannis Baptista Henricus Joseph van Bommel en Maria Agnete Josepha Verkamp.
Uit dit huwelijk:

1. Jonkheer Leopoldus Josephus Arnoldus Antonius de la COURT (zie VI.1).

2. Jonkheer Josephus Petrus Joannes Antonius de la COURT, gedoopt op 28-02-1800 te ‘s  Hertogenbosch, overleden op 02-10-1842 te Luik op 42-jarige leeftijd.

3. Jonkvrouwe Cornelia Catharina   Antonetta Paulina de la COURT, gedoopt op 14-03-1802 te ’s Hertogenbosch,  overleden op 14-10-1831 op een schip in de Indische Zee op 29-jarige leeftijd.
Gehuwd op 28-jarige leeftijd op 15-10-1830 te ’s Hertogenbosch met Hubertus Joannes Josephus Lambertus de STUERS, 41 jaar oud, Kolonel in het 7e regiment, gedoopt op 16-11-1788 te Roermond,  overleden op 13-04-1861 te Maastricht op 72-jarige leeftijd. Ridder der militaire Willemsorde zoon van Josephus Bernardus de STUERS en Aloysia Petronella Joanna de la COURT.

4. Joanna  Maria Magdalena Elisabetha Antonetta de la COURT, gedoopt op 15-11-1803 te ‘s Hertogenbosch, overleden op 18-05-1845 te Parijs op 41-jarige leeftijd.
Gehuwd op 36-jarige leeftijd op 17-07-1840 te ’s Gravenhage met Louis Prospert MEUNIER, gedoopt ca 1800 te Mortagne Frankrijk, zn. van Francois Meunier en Marguerite Filliot.

Uit: http://www.bmeijs.nl/PG-Uitvoer/court/COURT.HTM