GH-2017-03 Gevelverstening anno 1677 in de Kerkstraat

redactie

Wie kent het niet? Dat bijzondere geveltje met de muurankers 1677. Eigenaar Jos Vogels wees ons op het voorkomen van hetzelfde silhouet van het pand op een prent gedateerd 26.12.1675 van de bekende graficus Valentijn Klotz. Op die prent zien we tegelijk ook het oude daarnaast gelegen pand met de muurankers (16)86. Een mysterie. Duidelijk is in elk geval dat er in 1675 dus al twee panden stonden met dezelfde topgevelvorm. En dat de smid van de muurankers zich vergist zou hebben in het jaartal dat is natuurlijk voor niemand aanvaardbaar. En dat is ook zeker niet het geval…
Bij de muurankers van zowel 1677 als die van (16)86 past de volgende uitleg: Dit is een typisch geval van gevelverstening. De muurankers zijn welhaast zeker aangebracht in het jaar toen de houten en lemen voorgevels van deze panden werden vervangen door een stenen gevel. Het naast de Frunte Gang gelegen pand (anno 1677) is echt veel ouder en gaat vrijwel zeker terug tot de zestiende eeuw en misschien wel naar de late middeleeuwen. Tot 1477 kent met uitzondering van de kerk zelf de hele westzijde van de Kerkstraat nog geen bebouwing. Pas in het laatste kwart van de vijftiende eeuw worden er twee woningen gebouwd. En rond 1500 komt er al een derde pand. Één van die twee laatste panden, ja dat kan heel goed het pand zijn waarvan in 1677 de gevel wordt ‘versteend’. Daar moeten we nog eens wat meer energie in steken om daarover wat meer vastigheid te krijgen.
We kunnen het ons bijna niet voorstellen, de Kerkstraat tussen de kerk en wat we nu kennen als de Ruijschenberghstraat als onbebouwd terrein. Maar vóór 1477 was dat toch echt het geval. Jan Timmers schreef er over in ons tijdschrift onder de titel “Wat aan de bebouwing van de Kerkstraat voorafging” in Gemerts Heem 2003 nr.4. We azen op een vervolg…