GH-2016-02 Linksom

Simon van Wetten

Op zaterdag 11 juni jongstleden hebben een aantal mulders en andere molenadepten in de gemeente Gemert-Bakel een diploma gekregen: zij mogen zich voortaan molengids noemen. Toen dit heuglijke feit vervolgens in het gemeentearchief ter sprake kwam, stelde iemand een vraag, om onze molenkennis te toetsen: “Waarom draaien de wieken van de molens in Nederland altijd linksom, tegen de klok in?” Het leverde een stortvloed aan antwoorden en suggesties op. “Er zijn meer rechtshandige dan linkshandige mulders” is ongetwijfeld waar, maar doet niet erg ter zake. Prachtig is de volgende theorie: bomen groeien een beetje met de zon mee. Hierdoor ontstaat er een draaiing naar links in de stam van de boom. De draaiing zie je ook aan de barsten in oude houten balken. Als je bij de wortelkant van de balk naar rechts zou draaien, dan draai je de barsten verder open. Als je naar links draait, dan draai je de barsten dicht. Op het zuidelijk halfrond geldt dus, gezien ook het weggorgelen van het badwater, het tegenovergestelde effect. Je ziet aan gene zijde van de evenaar om die reden zelden een Hollandse molen. Via deze gedachte kwamen we bij immer linksom draaiende atletiek- en schaatsbanen en het feit dat tachtig procent van alle dieren bij een schrikreactie naar links wegvlucht. De positionering van hart en milt, links in de romp, vormde de volgende statie in de gedachtevorming. En zo ging het verder. Wat ik maar wil zeggen: op het gemeentearchief word je wijzer! U bent er van harte welkom