GH-2015-03 Ridder Rutger van Gemert heeft een bekend gezicht
Ad Otten
De edelman Rutgherus van Gemert werd geboren halverwege de 12de eeuw en hij moet op kruistocht, lid zijn geworden van de zogeheten Duitse Orde, die in het jaar 1198 te Akko (Palestina) naar het voorbeeld van Tempeliers en Johannieters zich van hospitaalorde transformeerde tot ridderorde. Bij zijn overlijden (vóór 1220) is in een dodenregister van de orde opgetekend dat het deze Rutgherus is geweest die aan de Duitse Orde ‘het goed van Gemert’ heeft nagelaten. Met die nalatenschap is de basis gelegd voor de Soevereine Vrije Heerlijkheid die Gemert ’n kleine 600 jaar lang is gebleven totdat uiteindelijk Napoleon door heel Europa nieuwe grenzen trok. Dat betekende de opheffing van de ‘status aparte’ van het minivorstendom Gemert gevolgd door de verkoop ten behoeve van de Franse staatskas aan de Bataafse Republiek. Uit deze Republiek is eerst het Koninkrijk Holland en later (in 1813) het Koninkrijk der Nederlanden (met Gemert) voortgekomen…
Een dikke twintig jaar geleden maakte beeldhouwer en kunstenaar Toon Grassens een meer dan manshoog beeld van de fundator van de Commanderij Gemert. Rutger van Gemert posteert zich als dertiende eeuwse ridder achter een fors wapenschild waarop symbolisch het familiewapen van de adellijke Van Gemerts als hartschild is gelegd op het kruis van de Duitse Orde. Opmerkenswaard is zeker ook dat ‘n kleine achthonderd jaar na Rutger’s overlijden het beeld in het Gemertse nog een bekend gezicht blijkt te hebben ok-nog-ok. En daar is een bijzondere verklaring voor. Ten tijde van de schepping van dit ridderbeeld werkte Debby van de Mheen als stagiair kunstacademie in het Atelier Agrass en zij troonde haar vader Peter mee naar kunstenaar Toon Grassens. Geschikte kop moet Toon geoordeeld hebben en zo is het gekomen dat de 12de eeuwse ridder Rutger van Gemert het gezicht kreeg van de in de Gemertse samenleving op vele plaatsen actieve Peter van de Mheen (o.m. gemeentepolitiek en burgerraadslid, VVV, seniorenraad, lid initiatiefgroep Zorgcoöperatie). Peter, vanaf 1968 woonachtig in Gemert en nu gepensioneerd, was als burger werkzaam op de vliegbasis Volkel als luchtverkeersleider bij de afdeling luchtverkeersbeveiliging, later de chef van deze afdeling. Dochter Debby is nog steeds werkzaam in de kunsten. Zij heeft een kunstatelier in Bergeijk.
Het mobiele polyester beeld is een kunstwerk in velerlei opzicht. Een schepping uit 1992/1993 van Toon Grassens (met assistentie van stagiaire Debby van de Mheen). Het beeld is onlangs geschonken aan Heemkundekring De Kommanderij Gemert dat het in grote dankbaarheid heeft aanvaard.
Bekijk PDF