GH-2015-01 De Koevoorde op Strijbosch

Jan Timmers

 In het voorgaande artikel van dit tijdschrift schrijft Jacques van de Velden over de Kouforte oftewel de Koevoorde, die ergens aan de noordkant van Handel gesitueerd zou moeten worden. We hebben tot nu toe geen andere vermeldingen van deze voorde aangetroffen. Die andere vermeldingen zouden misschien duidelijker hebben aangegeven waar precies die koevoorde heeft gelegen. Toch kunnen we op grond van historische kaarten achterhalen waar destijds de koeien door de Landmeerseloop konden waden. Omdat de Landmeerseloop de enige waterloop aan de noordkant van Handel is, moeten we de koevoorde daar gaan zoeken. De Landmeerseloop volgt grotendeels de gemeentegrens tussen Gemert en Boekel. Juist ten noorden van Handel is dat niet het geval. Er is een klein grondgebied van Gemert dat aan de noordkant van de Landmeerseloop ligt. Het zijn van oudsher weilanden die behoorden tot de hoeve Strijbosch. De hoeve zelf lag en ligt langs de Pater Petrusstraat, de doorgaande weg van Handel naar Huize Padua. Ter hoogte van de hoeve Strijbosch is een zijweg ontstaan, die nu de Strijbosscheweg heet. Deze weg voerde vanuit de hoeve naar de akkers en weilanden, ook naar de weilanden aan de overkant van de Landmeerseloop. En juist op die plaats, waar de Strijbosscheweg de Landmeerseloop kruist moet destijds de Koevoorde hebben gelegen. De Strijbosscheweg is naast de huidige Pater Petrusstraat de enige weg die de Landmeerseloop aan de noordkant van Handel oversteekt.

Op zoek naar de voorde in de Landmeerseloop kijken we op de oudste kadasterkaarten van het gebied uit 1832. We moeten twee kaartbladen aan elkaar plakken om een goed overzicht te krijgen. Nauwkeurig kijken naar die kaartbladen levert de conclusie op dat de Koevoorde niet alleen in 1716, maar ook nog in 1832 bestaat. Op de kadasterkaarten is voor de duidelijkheid de Landmeerseloop met een blauwe lijn gemarkeerd. De cirkels A en B geven de plaatsen aan waar de Strijbosscheweg en de Pater Petrusstraat de Landmeerseloop kruisen. Op de kadasterkaart is bij de Pater Petrusstraat een duidelijke onderbreking van de waterloop getekend. De weg passeert kennelijk middels een bruggetje. Binnen cirkel A is de situatie juist andersom. Daar loopt de Landmeerseloop door, terwijl er een onderbreking is in de weg. Kennelijk bestaat dan de voorde als oversteekplaats nog steeds.

In 1899 is de situatie veranderd. Op de kaart is dan de weg doorgetrokken en er is duidelijk een duiker getekend. Ook het tracé van de Strijbosscheweg is aan de noordkant van de waterloop veranderd. Na 1900 zijn er nog meer wijzigingen gekomen in het wegenpatroon. De Strijbosscheweg buigt tegenwoordig bij de voormalige voorde naar het zuiden, richting de Bosweg. Het gedeelte van de oude weg ten noorden van de Landmeerseloop is als wandelpad opgenomen in de routes vanuit natuureducatiecentrum De Specht.