GH-2014-02 Wie kent wie? Mensen van Gemert: Fotograaf Jan Duppen

Laura Habraken

Jan Duppen, geboren in Nijmegen op 20 juli 1902, gaat als jongeman werken als bakker op Huize Padua. Hij woont er ook. In een kamer boven de bakkerij.En hij bakt er niet alleen brood maar ook taarten en met Pasen produceert hij zelfs eieren van chocolade. In 1928 trouwt hij met Tonia Gruijters uit Gemert en verhuist hij naar het Kruiseind. Daar blijkt hij weldra gevestigd (op huisnummer A88) als fotograaf en winkelier. Uit de jaren tachtig van de negentiende eeuw mogen dan misschien wel de fotografen Gijsbers en Van de Crommenacker bekend zijn gebleven, maar Jan Duppen noemt zijn winkel niettemin ‘Eerste Gemertse Fotohandel’. Jan rijdt motor, wordt lid van Harmonie Excelsior en in korte tijd kent iedereen hem als dé fotograaf van Gemert.
Jan en Tonia krijgen vier kinderen. Joop wordt geboren in april 1929, Harrie in 1932, Frits 1933 en Nellie 1935.
In de enorme negatievencollectie die de heemkundekring van zoon Joop mocht ‘erven’, maar ook al in de reeds aangelegde collectie van de heemkundekring en in bijv. de collectie-Loffeld van het gemeentearchief worden heel wat ‘plaatjes’ aangetroffen van vóór de Tweede Wereldoorlog die Jan Duppen op de gevoelige plaat vastlegde. Zeker ook uit de tijd van de mobilisatie. Overal waar Nederlandse soldaten ‘lagen’ lijkt Jan Duppen voor de families thuis wel foto’s te hebben gemaakt van ‘onze’ soldaten. Bij de Pandelaarschool, bij café Onder de boompjes, enz. enz. De meeste soldaten waren Limburgers en dan vooral Zuid-Limburgers. Van de Tapijnkazerne in Maastricht. Omdat Jan Duppen achterop al zijn foto’s een stempel zette met zijn naam wordt tot op de dag van vandaag nog steeds door families uit Zuid-Limburg contact gezocht en geïnformeerd naar foto’s van Jan Duppen uit Gemert.
Vervolgens werd Jan ook door de bezetter aangezocht voor het maken van foto’s zoals bij de begrafenis van de twee landwachters in de zomer van 1944. En natuurlijk was Jan als fotograaf paraat bij de intocht van de eerste bevrijders. De vernieling door Brits granaatvuur van de panden van Bergmann, dokter Beukers en Van den Acker in de Nieuwstraat legde hij vast. En op een foto is ook te zien dat alle dakpannen van Café Onder de Boompjes in die bevrijdingsoperatie van het dak werden ‘geschud’.
Maandenlang verbleven er in Gemert heel veel geallieerde militairen en voordat die weer naar het front moesten lieten ze snel nog even een foto maken bij Jan Duppen in het Kruiseind. Poserend achter op de plaats, vaak met Gemertse mannen, vrouwen, jongens en meisjes. Die foto’s werden dan naar huis gestuurd en soms was dit wellicht het laatste bericht dat men van hun jongens ontving.
Jan Duppen kocht ook een filmcamera en de familie trok er veel op uit. Zo is er een mooie film dat er naar de Handelse Bergen wordt gewandeld. Zoon Joop heeft dan als 14 of 15-jarige al een fotocamera om de hals hangen. Fotograaf in opleiding. Vader Jan maakt in die bevrijdingstijd kostelijke foto’s van zijn zoon. Skon tijdsbeelden ook.