GH-2013-03 Kruisboom in de Kampen

KRUISENBOOM IN DE
KAMPEN

Het beeld van de pelikaan tegenover de kerk in Gemert-centrum bewaart de herinnering aan een oud bedevaartsoord. Een in 1270 ingewijde kapel die in 1437 de eerste parochiekerk van Gemert zou worden was het centrum van die bedevaart. In de kapel werd een
door middeleeuwse kruisvaarders meegebrachte relikwie van het Heilig Kruis en het Heilig Graf uit Jeruzalem bewaard, zo wil de geschiedenis. Van de offergaven in deze kapel gebracht zou volgens een zestiende-eeuwse archiefbron zelfs voor een belangrijk deel de nieuwe kerkbouw daartegenover zijn bekostigd. In die nieuwe in de jaren tussen 1437 en 1455 gebouwde kerk van Sint-Jansonthoofding wordt vandaag-de-dag nog steeds de bedoelde relikwie bewaard maar de bijzondere  kruisdevotie van weleer lijkt vergeten en verdwenen. Toch is dat niet helemaal het geval. Er zijn nog steeds Gemertenaren die inhoud geven aan het oude gezegde  ‘Gaode op beevert no ’t hajleg Kraojs dan bèènde smiddes alwir thaojs’. Daarvoor gaat men echter niet naar de
kerk in de Kerkstraat maar naar de populaire kapel van Esdonk. Een tweehonderd jaar geleden is vanuit de parochiekerk daarnaartoe de in een grafnis liggende Christus verhuisd. Dat was het veel aansprekender gegeven voor de kruisdevotie
dan een in een soort van processiekruis in de parochiekerk bewaarde relikwie.

De ‘beevert’ vanuit Gemert  naar Esdonk hoort eigenlijk te beginnen in de kerk of nog beter bij de pelikaan, die in de christelijke symboliek staat voor het bloedoffer dat Jezus bracht aan het kruis. De roestige spijkers die men in het Ezzings kapelleke pleegt te offeren herinneren aan het opgedroogde bloed. De beevert voert achter kerk en kerkhof meteen door het prachtig open landschap van De Kampen. En ongeveer halverwege, bij de picknickplaats waar het Karrespoor naar het Boerenbondsmuseum leidt, is sinds kort ook een ‘statie’ die aangeeft dat je op de goede weg bent. Daar staat een boom die is behangen met crucifixen. Een kruisenboom! De Stichting Gemert Vrijstaat kwam op het idee en wil er ook voor waken dat de boom wordt onderhouden. En er is ook nog wel een plekske voor uw kruis.