GH-2010-03 Macropedius in het Engels

Henk Giebels

Onlangs verscheen aflevering 13 van European Medieval Drama.1 Dit speciaalnummer van het internationale Engelstalige jaarboek over Middeleeuws toneel is gewijd aan de beroemde toneelschrijver en onderwijsman Georgius Macropedius, die in 1487 in Gemert geboren werd onder de naam Joris van Lanckvelt.2 Het is niet het eerste Engelstalige werk over Macropedius. Dat verscheen 38 jaar geleden al in New York, in een serie over de grote auteurs van de wereld.3

Het jaarboek bevat zeven artikelen over Macropedius.4 Bovendien is de volledige Engelse vertaling van zijn meesterwerk ‘Hecastus’ er aan toegevoegd. Na een Introduction van de Amsterdamse hoogleraar en eindredacteur Jan Bloemendal volgt een artikel van ondergetekende onder de titel Macropedius’s Life and Times. Dit artikel heeft enkele bijlagen.5 In de laatste bijlage staat een overzicht van de 36 verschillende uitgaven van de Epistolica, Macropedius’ schoolboek over de kunst van het schrijven van brieven, in de periode 1543-1649. In het volgende artikel, Macropedius’s Drama in an International Context, schetst Jan Bloemendal de grote betekenis van Macropedius voor het Europese toneel. Louis-Peter Grijp, hoogleraar te Utrecht, beschrijft vervolgens de muziek en liederen die door Macropedius werden gecomponeerd: Macropedius and Music: Georgius Macropedius as a Composer of Songs for the Theatre and Other School Performances. In de bijlagen worden drie liederen in een moderne notatie gepubliceerd, zodat ze zo kunnen worden gelezen en uitgevoerd. Hij komt tot de conclusie dat Macropedius als componist slechts over bescheiden kwaliteiten beschikte.

Agnes Sneller, voormalig hoogleraar aan de universiteit van Boedapest, Hongarije, beschrijft de rol van de vrouw in de toneelstukken van Macropedius: The Plays of Georgius Macropedius: A Gender View. Frans-Willem Korsten, literair theoreticus en hoogleraar in de literatuur in Leiden en Rotterdam vergelijkt Macropedius’ toneelstukken met die van schrijvers als Brecht en Beckett. Zijn artikel heeft de interessante titel: ‘But did they not, with it, burn the excrements as well?: Macropedius’s Experimental Plays, or Humanism as Avant-garde. Hij komt tot de conclusie dat Macropedius een kwalitatief zeer hoogstaand toneelschrijver is. Yehudi Lindeman, voormalig hoogleraar aan de McGill universiteit in Montreal, Canada, vergelijkt Macropedius’ onderwijskundige en opvoedkundige ideeën met die van Erasmus: Macropedius’s Rebelles and Erasmus’s Principles of Education. Hij vertaalde al eerder twee toneelstukken van Macropedius in het Engels. Oud-Gemertenaar en voormalig leraar Grieks en Latijn, Frans Slits, publiceert een artikel over Macropedius en diens reken- en wiskundeboek Macropedius and Arithmetic: Brevis calculandi ratio. Hij laat onder andere zien hoe Macropedius het rekenen met Arabische cijfers in plaats van met Romeinse cijfers introduceerde. Tenslotte wordt de artikelenreeks afgesloten met een complete Engelse vertaling van Macropedius’ toneelstuk ‘Hecastus’, een zeer succesvolle Latijnse bewerking van het Middelnederlandse stuk ‘Elckerlijc’, dat talrijke drukken, vertalingen en opvoeringen kende in de 16e en 17e eeuw. De vertaling is van de hand van de Engels-Canadese oud-hoogleraar uit Toronto, Christopher C. Love.

Onze Gemertse Macropedius is in Nederland, België en Duitsland al goed bekend vanwege zijn toneelstukken en werken voor het onderwijs. Mogelijk wordt dat met het verschijnen van dit Engelstalige jaarboek in de rest van de wereld ook zo. En misschien raken ook een paar Gemertenaren (nog) meer geïnteresseerd…

 

 

 

 

 

 

 

NOTEN:

1. EMD 13, European Medieval Drama 13 (2009). The Latin Playwright Georgius Macropedius (1487-1558) in European Contexts, ed. Jan Bloemendal; Brepols Publishers, Turnhout 2010; ISBN 978-2-503-53091-8, 233 pagina’s, €72.

2. Zie

3. Thomas W. Best, Macropedius, New York 1972, Twayne’s World Authors Series, no. 218. Dit werk beschrijft en analyseert alle toneelstukken van Macropedius op een heel interessante manier.

4. Een aantal van deze artikelen verscheen eerder in een Nederlandstalige bundel die uitgegeven werd ter gelegenheid van een symposium over Macropedius dat in 2008 in Utrecht plaatsvond: Macropedius 1558-2008. Macropedius in Europese context. Teksten van de voordrachten gehouden op 3 oktober 2008, onder redactie van Jan Bloemendal, (Florivallis) Amersfoort 2008; ISBN 978-90-75540-39-0.

5. In de Nederlandstalige bundel verscheen een andere bijlage: een overzicht van alle 175 vrienden en kennissen van Macropedius.

Bekijk PDF