GH-2006-01 Verhaole van ons moeder

 

Piet Vos

Toen ik nòg zo’n kléén dèbberke waor –“dè béénde ge nòg aald”, zaalde gállie zégge- èn ze wél ’s zínne “dè’s ‘nen híllen hoondsaawer”, as ge zínt hoe aawd dè ge al waort èn daacht dè ge d’r al baj hèùrde, vertéélden óns moeder dik skon verhaolen aojt ’t laëve van allendág.

We zalle már ’s beginne mí twaë bédverhaole. Ik ziej állie al bliejke van naajskiereghajd, már al skiertste óns moeder wél van ’t láche, d’r verhaole waore noojt skaojns.

  1. 1.De wékker in de pòt

Baj ónze vádder èn óns moeder stón aald ‘ne grooëte roje wékker mí zwárte weezerplaot óp ’t  náchtkèske. Ik hèùr nòg de galmenden tik van dieje wékker die we hèùrden as we ziejk waoren èn dan in ’t béd van ónze vádder èn óns moeder, geléjkvloewrs, mönde ligge (dè waor hèndeger vùr óns moeder).

Aald sloeg ónze vádder de wékker mí aën klap af as ie smèèrges haël vruug afgóng, bevobbeld as ie vúr z’n wèèrk nòg spèrzies moes staëke. Dieje mèèrge góng ’t híllemol verkaërd: haj sloeg … èn eweg waor de wékker!

Naw, èn ónze vádder már zuujke!

’t Aorege waor dèt ie de wékker nòg daojdeleker hèùrde as anders, már dèt ie ‘m nie kós vinge in d’n diejpen dónkere van dieje vruuge mèèrge.

Toen begós óns moeder d’raajge d’r al mí te moeje: “Jan, wa béénde tòch án ’t spòldere?”

“Bè, Aan, ik sloeg toekrèkke de wékker van ’t kèske.”

“Dè maansvòlk kaande ok niks nie laoten doen”, zín óns moeder, “zét ’t leecht dan tòch án!”

Toen tròk ónze vádder z’n laang ónderbóks óp tòt óp baorsthogte -’t waor kaaw- en dín ’t leecht án.

Már toen zaog ie ‘t: de wékker tikte rusteg dúr in de pispòt ónder de wátterspiegel!

Haj stón d’rnoo nòg jorren óp ’t náchtkèske!

  1. 2.De rozzekrans in béd

Wa ha óns Moeder de Haajlege Kéérk ’t in Brabant goewd gereegeld! Tíggeworreg zòn ze ’t nie kanne bedénke, már toen bidde ze, no ‘nen dág vól mí slaofeleken árbejd, nòg de rozzekrans in béd in de majmond.

Aald bidden óns moeder veur èn ónze vádder bidde noo: “Haajlege Maria, moeder van Gòd …”

Sóms waor ie zo verrèkkes moej dèt ie in slaop viejl èn óns moeder ‘m deeger wákker moes stooëte. “Haajlege Maria .. dooëd, aame”, zín ie dan.

‘Ne kaër in de winter hád ie wír ’s baj ’t umdrèèjen al de deekes no z’naajge toew getròkke.

“Jan”, zín óns moeder en stotten ‘m án.

“Haajlege Maria, moeder van Gòd ..”, zín ónze vádder.

  1. 3.Aojt aëten in Boekel

‘Ne kaër góngen ónze vádder èn óns moeder kòffiedrénke baj Boekelse boeremènse die ’n ánd de grónd in wonde, nògal wejd ewég van d’n hárde wég.

De toffel wòrden ópgeháld. Ze wiejren ‘r vòrstelek óntháld, már ’t weefke waor nie zo prooper: as oew ’n tas kòffie wòrde geprízzenteerd dan kreegden ‘r ’n líppelke baj; már uurst wòrden ‘r mí de skòlk nètjes de vaastgeplèkte stukskes aj afgekraast en afgevaëgd.

“Goeje Gòd”, daacht óns moeder, “ovveral vliejge, die ovveral óp èn án zitte!”

Toen begós óns moeder al grif te bèùke, ze moes bekant braoke as ze dè zaog want ze waor d’r nògal naaw án. Ze kós bekant niks ewégkriejge èn baj ónze vádder waor d’n baojm zowa berejkt, toen ’t weefke zín: “Alee Jan èn Anna, vat nòg ’n sneej!”

“Oo naë”, daacht óns moeder, “as ónze Jan naw már uurst ‘naë’ zí, dan kan ik ok ‘naë’ zégge!”

Már ónze vádder -die kós zónder èrg sóms zo lèkker draojg aojt d’n hoek kòmme- die zín: “Jao, ’t smákt goewd, ik vat nòg ’n sneej krintemik.”

Haj stook z’n haand aojt, viejt ’n sneej èn ewég vloggen alle krinte (’t waore vliejge!).

De koffie waor gedon èn de tòffel wòrden afgeháld.

’t  Draama óntwikkelde z’naajge wejter –óns moeder drívve de traonen aojt d’r ooëge van ’t lache, as ze ’t wír ’s vertéélde- en ’t weefke zín:

“Luste gállie meskien ’n glaëske aajgegemákt béssesap?”

Mee skupten óns moeder ónder de tòffel.

“Dè slou ik nie af”, zín ónze vádder; haj sloeg noojt iejt af as vliejge en dor hád ie ’t naw druk zat mí.

“Ik zal ‘s ’n flésken oopetrékke”, zín ’t weefke.

‘Ne knal èn alles zaot róónd de lamp tíggen ’t plefón. ’t Spul waor gon gééste!

“Hè gelukkeg”, daacht óns moeder die er aald haël naaw án waor baj ‘t ‘wecken’.

“Oo, már ik héb nòg maër fléskes”, zín ’t weefke èn tròk ‘r nòg aën oope.

‘Ne knal èn ’t béssesap dröpte lanksaom van de bròmollielamp af. As óns moeder dè vertéélde, dan skiertste ze van ’t láche.

Toen ’t weefke ‘n skottelslèt hálde um ’t gezeecht van ónze vádder èn óns moeder skon te vaëge, moes óns moeder wír bèùke.

“Gíft niks”, zín ’t weefke, “we hébbe nòg ’n fléske!”

’t Blíf d‘r dízze kaër in, ok baj ónze vádder èn óns moeder!

“Smakt ‘t, Jan?”

“’n Bietje zoewr”, zín ónze vádder want haj zaot te brille.

“Bè, dan doen oew d’n aord saojker d’rbaj”, zín ’t weefke, “éfkes ’n líppelke skonmaoke” (wír mí de skòlk de èèrrèsjes wégvaëge!).

“’t Waor verrèkkes lèkker”, zín ónze vádder nòg toen ze, no veul skuppes ónder de tòffel van óns moeder, dan aajndelek te voewt óp haojs án dín.

Gelaojf me, as ’t toen majmond waor gewíst, dan han ze zeeker nòg in béd de rozzekrans gebid!

 

(Noot van de redactie: Bovenstaande verhalen werden door auteur Piet Vos voorgedragen op de “Middeg van de Gímmerse Taol” op 15 december 2002 in Hotel De Kroon)