GH-2005-04 Export van Gemerts linnen naar St. Domingo in 1782

Maria van de Vossenberg-Lorteije, met dank aan Gerard van Gurp

In het oud-rechterlijk archief van Gemert kwam ondergetekende een tekstje tegen dat er op wijst dat de Gemertenaar Johan Roijackers in het jaar 1782 vier kistjes met in totaal 480 pieces (=stukken) linnen had laten verschepen naar St.Domingo waarmee vermoedelijk Haïti is bedoeld, een toendertijd Franse kolonie die half Europa van suiker voorzag. In de tekst staat weliswaar dat Johan Roijackers ‘Haarlemmer linnen’ liet verschepen, maar het is bekend dat indertijd heel veel Gemerts en ook Helmonds en ander Meijerijsch linnen als Haarlems linnen werd verkocht. Hieronder volgt de letterlijke tekst (bron: BHIC-oud rechterlijk archief Gemert invnr.183): Compareerde voor d’Heer en Mr. P.A. De La Court drossard en scholtus, Arnoldus van ‘t Hullender ende Josephus Kievits, schepenen deser Vrije Neutrale Grond Heerlijkheid Gemert Duijtsch Ordens, Johan Roijackers borger ende inwoonder deser voorschreven Heerlijkheid, den welcken verclaart voor waerheid soo ende gelijk hij is doende bij ende mits desen, dat hij comparant voor desselfs rekeninge door d’Heer Jan Philip Morell heeft laten laaden int schip ‘t Vlaamsch Welvaren, capt. Kerstje Hillbrand na St. Domingo, vier kasjes genaamt S M n:1 en 2 inhoudende ijder 120 ps I:R Haarlemmer Boek linnen aen de Consignatie van de Heeren Schmidt & Molick aldaer. Aldus verclaerd opgegeven en gepasseert heden binnen Gemert den 23 septembris 1782. Gerard van Gurp, de auteur van onder meer ‘De Tilburgse lakenhandel met Holland en Brabant in de zeventiende en achttiende eeuw (1998)’ berichtte ons dat 120 ps in de tekst hierboven, staat voor 120 pieces oftewel stukken, en dat het destijds gebruikelijk was om het linnen te kwantificeren in stukken, die een standaardlengte hadden, meestal 50 el. Verder merkte hij op dat Haarlems linnen gekleurd was of linnen/katoen. Zo komen we tot de conclusie dat in 1782 maar liefst 4 x 120 x 50 ellen, dat is in totaal 24.000 ellen Gemerts linnen naar St. Domingo werden verscheept. Maria van de Vossenberg-Lorteije, met dank aan Gerard van Gurp